Badania geologiczne podłoża, poprzedzające budowę domu, przeprowadza się na potrzeby dopasowania fundamentów a także zbrojenia, natomiast w przypadku projektów wcześniej przygotowanych, dopasowania projektu do określonych warunków podłoża.

Wcześniej przygotowywane plany inwestycji tworzy się co do zasady dla gruntu o „wystarczającej nośności”. Z tego powodu też badania i wiercenia geologiczne przeprowadzane są każdorazowo, a w szczególności na podłożach: torfowych, podmokłych, pochyłych i zrekultywowanych.

Badania gruntu przeprowadzane są przez geotechnika lub osobę z uprawnieniami geologicznymi – . Dokumentacja geotechniczna jest tworzona na podstawie wiercenia (wiercenia geotermalne – pokaż więcej) w ziemi, dokonywanego w miejscach, w których zostaną usytuowane narożniki budowanej inwestycji. Otwór wiercenia powinien mieć od 3 do 5 metrów głębokości. Próbki bada się organoleptyczne, zaś w wyryte miejsce wprowadza się próbniki, za pośrednictwem których ocenia się zagęszczenie poszczególnej warstwy gruntu. Przeciętnie cenę odwiertu wycenia się od 100 centymetrów wykonanego odwiertu. Typowo, analizy geologiczne pod budowę domu jednorodzinnego, wyceniane są na w przybliżeniu 1500zł.

Badania geotechniczne dostarczają następujących danych:
– wysokość wód podziemnych – może być niski lub wysoki; w razie występowania wysokiego poziomu wód gruntowych może być potrzebny drenaż paskowy w celu ochrony piwnicy i fundamentu;
– agresywność chemiczną wód podziemnych – jeśli poziom wód gruntowych jest wysoki, należy sprawdzić doświadczalnie czy nie zaszkodzą elementom budowli oddziałując na na beton i stal;
– kategorię ziemi – inaczej: rodzaj podłoża (rodzime, naturalne lub antropogeniczne), podtyp (skalisty, mineralny, organiczny) i spoistość, czyli sypkość;
– właściwości fizykomechaniczne – to zwięzłość poszczególnych warstw gruntu, co przekłada się na właściwości fizykomechaniczne;
– zjawiska zboczowe – przeprowadza się dla budów mających miejsce na pochyłościach, w pobliżu skarp, na zboczach i w pobliżu zboczy; inspekcje określają statyczność gruntu, względnie możliwość osunięcia i pozwalają określić sposób wzmocnienia gruntu.